Ağ Sistemleri

Modern bilgisayar ağları yapısal olarak tasarlanmıştır. Tasarım karmaşıklığını azaltmak için birçok ağ herbiri diğeri üzerine inşa edilmiş bir seri tabaka şeklinde organize edilmiştir.

OSI Referans Modeli, ISO (International Standards Organization) tarafından sunulan bir model üzerine geliştirilmiştir. Bu model ISO OSI (Open Systems Interconnection) Referans Modeli olarak anılır zira açık sistemlerin yani diğer sistemlerle haberleşmeye açık sistemlerin bağlantısı ile ilgilenir. OSI modeli yedi tabakadan oluşur.
Bu tabakaların oluşturulmasında uygulanan prensipler:
 Değişik seviye bir ayırım gerektiğinde bir tabaka oluşturulmalıdır.
 Her tabaka iyi tanımlanmış bir fonksiyonu yerine getirmelidir.
 Her tabakanın fonksiyonu uluslararası standartlaştırılmış protokoller açısından seçilmelidir.
 Tabaka sınırları arabirimler arası bilgi akışını en aza indirecek şekilde seçilmelidir.
 Tabakaların sayısı belirgin fonksiyonların aynı tabakalar üzerinde atlama yapmayacak kadar geniş, mimariyi hantallaştırmayacak kadar az olmalıdır.

SUNUM KATMANI

Sunum Katmanının en önemli görevi yollanan verinin karşı bilgisayar tarafından anlaşılabilir halde olmasını sağlamaktır. Böylece farklı programların birbirlerinin verisini kullanabilmesi mümkün olur.
DOS ve Windows 9x metin tipli veriyi 8 bit ASCII olarak kaydederken (örneğin A harfini 01000001 olarak), XP tabanlı işletim sistemleri 16 bit Unicode'u kullanır (A harfi için 00000000 01000001). Ancak kullanıcı tabii ki sadece A harfiyle ilgilenir. Sunum katmanı bu gibi farklılıkları ortadan kaldırır.
Sunum katmanı günümüzde çoğunlukla ağ ile ilgili değil, programlarla ilgili hale gelmiştir. Örneğin eğer iki tarafta da GIF formatını açabilen bir resim gösterici kullanılıyorsa, bir makinanın diğeri üzerindeki bir GIF dosyayı açması esnasında sunum katmanına bir iş düşmez, daha doğrusu sunum katmanı olarak kastedilen şey, aynı dosyayı okuyabilen programları kullanmaktır.

SUNUM KATMANI’ NIN İLETİŞİM KURALLARI

► ASCII (American Standard Code for Information Interchange)
► EBCDIC (Extended Binary Coded Decimal Interchange Code)
► MIDI (Musical Instrument Digital Interface)
► MPEG (Moving Picture Experts Group)


ASCII (American Standard Code for Information Interchange)

A
SCII Latin alfabesi üzerine kurulu 7 bitlik bir karakter setidir. İlk kez 1963 yılında ANSI tarafından standart olarak sunulmuştur.
SCII'de 33 tane basılmayan kontrol karakteri ve 95 tane basılan karakter bulunur. Kontrol karakterleri metnin akışını kontrol eden, ekranda çıkmayan karakterlerdir. Basılan karakterler ise ekranda görünen, okuduğumuz metni oluşturan karakterlerdir.

ASCII'nin basılan karakterleri aşağıda belirtilmiştir.
 !"#$%&'()*+,-./
 0123456789:;<=>?
 @ABCDEFGHIJKLMNOPQRSTUVWXYZ[\]^_
 `abcdefghijklmnopqrstuvwxyz{|}~

ASCII YAZDIRMA KARAKTERLERİ

32–126 arası sayılar klavyenizde bulabileceğimiz ve bir belgeyi görüntülediğimizde veya yazdırdığımızda görünen karakterlere atanmıştır. Örneğin; 127 SİL komutunu gösterir.

ASCII yazdırma karakterlerinden bazıları;
 63 ?
 65 A
 81 Q
 97 a
 119 w
 122 z

GENİŞLETİLMİŞ ASCII YAZDIRMA KARAKTERLERİ

Genişletilmiş ASCII karakterler ek karakter talebini karşılar. Genişletilmiş ASCII'de, ASCII'de yer alan 128 karaktere ek olarak, 128 karakter daha bulunur; böylece toplam karakter sayısı 256'ya ulaşır. Bu ek karakterlerle bile, birçok dilde 256 karaktere katılamayan simgeler vardır. Bu nedenle, bölgesel karakter ve simgeleri karşılamak için ASCII çeşitlemeleri vardır.

Örneğin, Kuzey Amerika, Batı Avrupa, Avustralya ve Afrika dillerine ait yazılım programlarında ISO 8859-1 olarak da bilinen ASCII tablosu kullanılır.

Genişletilmiş ASCII yazdırma karakterlerinden bazıları;
 128 Ç
 172 ¼
 236 ∞


ASCII YAZDIRMA DIŞI DENETİM KARAKTERLERİ

A
SCII tablosundaki 0–31 arasındaki sayılar, yazıcı gibi bazı çevresel aygıtları denetlemek için kullanılan denetim karakterlerine atanmıştır. Örneğin, 12 form besleme/yeni sayfa işlevine ayrılmıştır. Bu komut yazıcıya bir sonraki sayfanın başına atlama bilgisi verir.

Yazdırma dışı denetim karakterlerinden bazıları;
 16 veri bağlantısından çık
 29 grup ayırıcısı
 31 birim ayırıcısı


EBCDIC (Extended Binary Coded Decimal Interchange Code)

E
BCDIC (Extended Binary Coded Decimal Interchange Code) Genişletilmiş İkilik kodlu Ondalık Değişim Kodu; okunuşu: ebsedik) IBM tarafından kullanılan bir karakter kümesi ailesidir. Daha çok OS/360 işletim sistemi ve S/390 sunucularında kullanılır.
Harf, rakam, işaretleri karşılayan 256 farklı sembolü kodlayabilir.

EBCDIC sisteminin değişik alt türleri vardır. Bu türler karşılıklı olarak uyum içinde değildir. IBM, kendine özgü olmak üzere türleri birbirine çeviren yazılımlar da üretmiştir. Örneğin; EBCDIC kodunda büyük A harfi 193 (C1hex), küçük a harfi ise 129 (81hex) sayısıyla kodlanmıştır.

MIDI (Musical Instrument Digital Interface)

M
IDI, elektronik müzik aletleri ve bilgisayarlar arasında gerçek zamanlı veri alışverişini sağlayan, endüstri standardı haline gelmiş yaygın bir iletişim protokolüdür.
MIDI protokolünde ses verisi değil, temel bazı değişkenlere ilişkin sayısal bilgiler aktarılır; nota bilgileri, enstrüman atamaları, tempo değeri gibi bilgiler bunlardan bazılarıdır. 1983 yılında temelleri atılan protokol daha sonra önemli derece bir değişikliğe uğramadı. Bu rağmen MIDI, müzik endüstrisinde yaygınlaşarak kullanımına devam edilmiş ve endüstri standardı haline gelmiş bir protokoldür.

1970'li yılların sonunda elektronik müzik aletleri hızla yaygınlaştı ve fiyatların düşmesiyle daha geniş kitlerlerce alınabilir hale geldi. Ancak bu cihazların büyük bir bölümü birbiriyle uyumlu değildi; bu nedenle birlikte kullanılmaları mümkün olmuyordu.

1981 yılında Dave Smith söz konusu soruna bir çare bulmak amacıyla Audio Engineering Society'ye sunduğu bir makalede MIDI standardının ilk adımlarını atmış, önerinin büyük ilgi görmesi üzerine protokol Ağustos 1983'te MIDI Specification 1.0 ismiyle yayımlanmıştır.

MIDI standartlarını resmi düzeyde geliştiren ve yayımlayan kurumlar Los Angeles, ABD'deki MIDI Üreticileri Birliği ve Tokyo, Japonya'daki Elektronik Müzik Endüstrisi Birliği MIDI Komitesi’ dir. Tüm standartlar bu kurumların ortaklaşa çalışmasıyla belirlenmektedir. MIDI için ana başvuru kaynağı "The Complete MIDI 1.0 Detailed Specification" adlı dokümandır.
MPEG (Moving Picture Experts Group)

Hareketli Görüntü Uzmanları Birliği (MPEG), ISO/IEC'nin sayısal olarak kodlanmış ses ve görüntü temsili için standart geliştirmekten sorumlu çalışma birliğidir.
Hareketli Görüntü Uzmanları Birliği 1988'de kurulmuştur. Birlik ilk olarak MPEG-1 standardını geliştirmiştir. MPEG-1, Görüntü Yoğun Teker (Video CD) ‘lerinin ve MP3 sayısal ses biçimleme ürünlerinin geliştirilmesine olanak sağlamıştır.

Birliğin daha sonra geliştirdiği MPEG-2 standardı da günümüzde kullanılan Sayısal Televizyon, Sayısal Elektronik Alıcı (Set-top-box) ve Sayısal Çok amaçlı Teker (DVD) gibi ürünlerde sayısal kodlamada kullanılmıştır.

Birlik halen sayısal ağ erişimli hareketli ve sabit Çoklu-ortam (Multimedia) ürünleri için MPEG-4, ses ve görüntü içerikli sayısal verilerin standart olarak tanımlanabilmeleri için MPEG-7 ve Çoklu-ortam ürünlerininin bir arada çalışmasına olanak sağlayacak temel bir iskelet yapı oluşturmak için MPEG-21 gibi yeni standardlar üzerine çalışmasını sürdürmektedir.